Ne Hissederdiniz?

Ülkesinde polis takibatına uğramamak için Mısır'a gitti. “Arkamda polis hafiyesi gezdiriyorlar. Ben, vatanını satmış ve memleketine ihanet etmiş adamlar gibi muamele görmeye tahammül edemiyorum ve işte bundan dolayı gidiyorum.” diye sitem etti.

Mısır'da da pantalon giydiği için kafir olduğu gerekçesiyle sıkıntılı günler geçirdi.

Mısır'da hastalandı. Hastalığı ilerleyince ülkesine geri döndü.

“Şişli Sıhhat Yurdu”na yatırıldı, burada yirmi gün yatarak teşhis ve tedavisi yapıldı.

Mısır'da da kendisini misafir eden Halim Paşa ailesine ait Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanında hazırlanan daireye yerleştirildi.

Bu sırada o dönemdeki Dâhiliye Vekâleti Emniyet Umum Müdürlüğü (İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü) , İskenderiye Konsolosluğu'na O'na ne zaman ve hangi konsoloslukça vize verildiğini sormakla meşgul idi.

1936 yılının 27 Aralık Pazar günü saat 19.45’te ikamet ettiği Mısır Apartımanı’nda vefat etti.

İstanbul gazeteleri O'nun ölüm haberine çok kısa yer verdi.

Ankara’dan Üniversite’ye ve resmi yetkililere tören yapılmaması ve törenlere katılmamaları hakkında emir gönderildi.

Cenazesi Beyazıt Camii avlusuna getirildi. Cenazede çok az kişi vardı.

O sırada bir üniversite öğrencisi cenazeyi tanıdı. Koşarak üniversiteye gitti. O'nun vefat ettiğini haber verdi. "Ders yapılacak gün değil!" dedi.

Gençler cenazeye koştu. Tabutunu, Bayezid Camii avlusundan Kâbe örtüsü ve bayrağa sarılı olarak  Edinekapı’ya kadar el üstünde taşıdı. Edirnekapı’da sevdiği arkadaşı Ahmed Naim Bey’in yanına defnedildi.

Cenazesinde bayrak yarıya indirilmedi.

1938 yılında kabrini yine üniversiteli gençler yaptırdı.

Kimden bahsettiğimi anladınız herhalde. O, bu ülkenin Milli Marşı'nı kaleme alan "Mehmet Akif" idi.

Sahi milli marşını kaleme aldığınız ülkede polis takibatına uğramamak için ülkeyi terk etmek zorunda kalsaydınız siz ne hissederdiniz?

Veteriner Hekim olarak meslektaşı olmakla gurur duyduğum Mehmet Akif'i rahmet ve saygıyla anıyorum.

Oğluna da vefasızlık.

Yıl 1966...
Tercüman gazetesi, Akif’in uyuşturucu bağımlısı oğlu Emin Ersoy’un bir gecekonduda harap halde yaşadığını haberleştirince, Rasim Cinisli (1) ve arkadaşları harekete geçti. Emin Ersoy’u alıp, MTTB’nin spor salonunda bir odayı ona yuva yaptılar. Yatak, yorgan, üstüne kıyafet temin ettiler. Düzgün bir şekilde beslenmesini sağlayarak, uyuşturucudan mümkün olduğunca uzak tutarlar. Ancak 1966 Kasım’ında Cinisli, MTTB seçimini kazanan İsmail Kahraman’a başkanlığı devrederek askere gider. Rasim Cinisli'nin “Bir Devrin Hafızası” adıyla Kasım 2017 de yayınlanan anı kitabından devam edelim:

“Emin Bey, ben askerdeyken adresimi nereden bulduysa bir mektup yazmıştı. Benden sonra MTTB’den kovulduğunu, perişanlık içinde olduğunu ve beni çok özlediğini ifade ediyordu. Maalesef birkaç ay sonra da Tophane’de bir kış günü, açık bir kamyonun karoserinde donmuş olarak bulundu.”

Sokakta yatıp kalkmaya başlayan Emin Ersoy’un ölüm tarihini gazeteler 24 Ocak 1967 olarak yazıyor. Ölümünden kısa süre önce solcu yazar Çetin Altan’ın kapısını çaresizce çalıp “siz ne münasip görürseniz” diyerek para istemesi, Altan’ın cüzdanındakileri vermesi yıllarca konuşulmuş ancak AKP nin Meclis Başkanlığını da yapan İsmail Kahraman’ın yönetime gelince, Ersoy’u sokağa atıp donarak ölümünü hazırlaması nedense “bir sır” olarak kalmıştır.

Gelelim Akif'i dillerinden düşürmeyen AKP iktidarı dönemine...

Mehmet Akif, ilk Meclis’te Burdur vekiliydi. Bu vesileyle 2012 yılında Akif’in şehirde kaldığı söylenen Çelikbaşlar Konağı restore edildi. “Mehmet Akif Ersoy Kültür Evi”ne dönüştürülen bina, küçük bir müzeye çevrildi. Bazı mektup ve evrakların yanı sıra, Akif’in bir de silikon heykeli sergileniyordu.

2018 seçiminde AKP’den milletvekili aday adayı olan eski vali Şerif Yılmaz bir karar verdi. Kültür Evi’nin boşaltılmasını istedi. Artık İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Hizmet Binası olarak kullanılacaktı. Karardan sonra, sergilenen eşyaların ne olacağı endişesi başladı. Neyse ki şehirdeki üniversite devreye girdi. Her şey okula getirildi. Böylece sokağa düşmekten, bodruma atılıp küflenmekten kurtuldu. Bildiğim kadarı ile eşyalar Burdur’daki Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nde  muhafaza ediliyor.
 
Dahası da var.

Her sene 27 Aralık’ta Akif’in mezarı başında yapılan anmaya, İstanbul’un valileri yıllardır inatla gelmemektedir. Bakalım bu sene gelecekler mi.

(1) Rasim Cinisli Milli Türk Talebe Birliği (MTTB)’nin 1965 Mart’ı ile 1966 Kasım’ı arasında başkanlığını yapmıştır.

Zorin OS 17.1

Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi Linux dünyası bizde söylendiği gibi "derya deniz". Bu yazımda size başka popüler bir Linux dağıtımından (distro) bahsedeceğim. Zorin OS.

Zorin OS amacını şöyle tanımlıyor;

"Zorin OS'yi 2008'de tek bir hedefle başlattık: en gelişmiş teknolojiyi herkesin eline ulaştırmak. Teknolojinizin kontrolünü geri alabilmeniz için açık bir ürün yaratmaya inanıyoruz, tam tersi değil. Basitliğe net bir şekilde odaklanarak, sayısız insanın her gün kullanmayı sevdiği güçlü bir bilgi işlem deneyimi yaratmayı başardık."

Zorin OS geliştiricileri "Geleneksel işletim sistemlerine kıyasla muazzam avantajlarına rağmen, Linux'un masaüstü bilgisayarlarda başarılı olmasının önündeki en büyük engelin yeterince kullanıcı dostu olmaması olduğunu fark ettik. Linux tabanlı işletim sistemleri genellikle mühendisler tarafından mühendisler için, normal kullanıcılar pek düşünülmeden inşa ediliyordu. Bunu düzeltmeye karar verdik." diyorlar. Bunda başarlı olmuşlarmı diye sorarsanız bence oldukça başarılılar.

Zorin OS nin en son sürümü Zorin OS 17.1 yayınlandı.  Linux'un güvenliğini ve güvenilirliğini istiyorsanız, ancak yine de kullanmanız gereken Windows uygulamalarınız varsa, Zorin OS 17.1 sizin için ideal işletim sistemi olabilir.

Linux'ta çoğu ücretsiz olan tonlarca uygulama var. Neredeyse her Linux işletim sistemi  uygulama mağazasında, tek bir fare tıklamasıyla yükleyebileceğiniz bir sürü yazılım bulacaksınız. Ancak buna rağmen ihtiyacınız olan bir uyğulamayı veya eşdeğerini bulamama ihtimali her zaman var.

Windows'dan taşınıyorsanız, Windows uygulamalarını Linux'te çalıştırma şansınız elbette yıllardır var. Wine, yıllardır Linux ve Windows uygulamaları arasında bir uyumluluk katmanı olarak hizmet etti. Wine'ı hemen hemen mevcut tüm Linux dağıtımlarına kolayca yükleyebilirsiniz. Wine kullanmak istemiyorsanız, Windows uygulamalarını Linux'ta çalıştırma konusunda çıtayı yükseltmeye çalışan bir Linux dağıtımı olan Zorin OS'a her zaman başvurabilirsiniz.

Ayrıca Linux'ta Windows uygulamalarını çalıştırmayı daha da kolaylaştıran kullanışlı bir uygulama olan Bottles da var. Bottles, kullanıma hazır ayarlar, kütüphaneler ve bağımlılıkların bir kombinasyonu olan "ortamları" kullanarak Windows uygulamalarıyla ilgilenir. Başka bir deyişle, süreci basitleştirmek için Linux'taki Windows uygulamaları için her şeyi bir araya toplar.

Zorin OS 17.1 sürümünün yayınlanmasıyla birlikte Zorin'in geliştirme ekibi, Wine ve Bottles'ı tek bir kurulabilir pakette birleştirerek Windows Uygulama Desteği aracılığıyla Linux'ta Windows uygulamalarının kullanımını daha da kolaylaştırmış.

Bu durum Zorin OS 17.1'i ana işletim sisteminiz olarak benimsemeniz için yeterince ilgi çekici bir sürüm haline getiriyor. Windows uygulamalarına bağımlıysanız ve Linux'un güvenliğinden ve güvenilirliğinden yararlanmak istiyorsanız, Zorin OS iyi tercih olacaktır.

Windows uygulamalarına bağımlı değilseniz, Zorin OS hala olağanüstü bir Linux dağıtımıdır. Sadece son derece yapılandırılabilir olmakla kalmaz, aynı zamanda kullanıcı dostudur ve çalışmaya başlamanız için gereken tüm uygulamaları içerir (LibreOffice, Firefox, Evolution ve Flatpak dahil).

En iyisi Zorin OS yi indirip bilgisarınız aveya sanal makinaya kurun ve bir Linux dağıtımının ne kadar kolay kullanılabileceğini görün. Şimdi birkaç ekran görüntüsüne bakalım.

Linux ile özgür ve güzel günler.

Linux Öğrenmek İçin 9 Neden

Linux öğrenmek için zaman ayırmayı düşünmeniz için birçok neden var. Bu makalede, bunlardan bazılarına değinelim.

Çoğu teknoloji kullanıcısı kullanım kolaylığı ve özelleştirme ister. Böyle bir dünyada Linux öğrenmek zorunludur.

Linux açık kaynak kodludur ve istediğiniz gibi çalışmasını sağlamanıza olanak tanır. Neredeyse her sektörün bir şekilde Linux kullandığını düşünürsek, şu anda ideal işletim sistemi seçimidir.

Süper bilgisayarların ve NASA gibi kuruluşların bile tüm operasyonlarında Linux'a güvenmeleri, onun yararlılığını desteklemek için başka söze gerek bırakmaz.

Peki Linux gerçekten de diğer işletim sistemlerine göre öğrenmeye değer özellikler sunuyor mu?

Bu yazıda, kesinlikle işe yaradığını gösteren dokuz nedeni sıralıyorum.

1. Dünya Linux Üzerinde Çalışıyor

Daha önceki yazılarım da Linux'un nerelerde kullanıldığına dair bir bakış açısı sunmuştum, ama sadece bir bakış açısıydı. Linux kelimenin tam anlamıyla her yerdedir.

Akıllı telefonlarınız veya arka bahçenizdeki CCTV kameranız olsun, gördüğünüz hemen hemen her dijital şey Linux'ta çalışır veya Linux tabanlıdır. En gelişmiş teknolojiden patates donanımına (eski bilgisayarlara verilen bir tanım) kadar hepsi Linux sayesinde çalışabilir.

Açık kaynaklı yapısı, kullanıcıların onu istedikleri her şey için kullanmalarına olanak tanır. Topluluğun yardımıyla, karşılaşılan sorunları çözmek daha kolaydır. Dahası, Linux'un çalışması için genellikle en düşük donanım özellikleri yeterlidir.

2. Güvenlik

Sisteminizi korumanın en kolay yolu antivirüs yüklemek değil, Linux'a geçmektir.

Bilgisayar korsanlarına karşı kaynaklarımız zamanla gelişse de, verilerinizi koruma olasılığı daha yüksek bir işletim sistemi seçmek her zaman daha iyidir.

Popüler Linux dağıtımlarına gelince, kaynak kodları herkese açıktır ve tüm açık kaynak topluluğunun gözü hatalar ve güvenlik açıklarındadır.

Elbette, bu onun aşılamaz olduğu anlamına gelmez. Ancak, bir güvenlik açığı ortaya çıkarılmış olsa bile zamanında yamalar ve güncellemeler aldığı için üstün bir platformdur. Ve Ubuntu gibi LTS (Long Term Support) dağıtımlarıyla, 12 yıla kadar güncellemeler alırsınız (bu macOS veya Windows ile imkansızdır).

Ayrıca, bir adım öteye geçip işleri daha da çılgınlaştıran gizlilik odaklı Linux dağıtımları da (Tails, Qubes OS gibi), vardır . Daha büyük bir öğrenme eğrisi sunarlar, ancak önceliğiniz verilerinizi güvence altına almaksa, seçiminizi yapabilirsiniz.

3. Bakım ve Kurulum Maliyeti

Ücretsiz olarak daha güvenilir bir işletim sistemi edinebiliyorken neden bir işletim sistemi için ödeme yapasınız? Tek yapmanız gereken onu öğrenmek için biraz zaman harcamak ve donanımdır. macOS donanımı pahalıdır, Windows lisansı, antivirüs abonelikleri ve diğerleri açısından çok para gerekir.

Ayrıca, çoğunlukla bir kuruş ödemeden daha uzun süreli yazılım güncellemeleri alırsınız.

Ayrıca, Linux'ta ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım bulmak daha kolaydır, çünkü yazılım merkezi bu tür yardımcı programları tescilli veya ücretli olanlardan daha fazla teşvik eder. Bu nedenle, yazılım için ödeme yapma konusunda endişelenmenize gerek kalmaz (ticari bir gereksiniminiz olmadığı sürece) veya ücret alan özel bir araca bağımlı kalmazsınız.

Bu ücretsiz deneyim nedeniyle Linux, çok sayıda sistem kullanan veya eski donanımları çalıştıran öğrenciler ve diğer çalışan profesyoneller için öğrenilmesi gereken bir işletim sistemidir.

4. Meraklı Zihinler İçin Esneklik

Linux'u kurmak, diğer popüler işletim sistemlerinin monoton yapısından farklı olarak, size sonsuz sayıda dağıtım (distro) seçeneği sunar.

Ubuntu, Linux Mint ve Fedora gibi dağıtımların her biri yeni ve benzersiz bir deneyim sunar. Bu sizi taze tutar ve Linux dünyasında her zaman öğreneceğiniz bir şey olduğundan emin olmanızı sağlar.

Eğer yeni bir şeyler denemekten yanaysanız, Linux öğrenmek yapabileceğiniz en iyi şeydir.

Farklı masaüstü ortamları, farklı dosya yöneticileri ve çeşitli paket yöneticileri. Keşfetmek istediğiniz her şey için sonsuz seçeneğiniz var.

5. Eski Bilgisayarların Canlandırılması

Dirilişin gücünü kim istemez? Hayat için geçerli olmasa da bilgisayarlar canlandırılabilir ve bunu yapmanın yolu Linux kullanmaktır.

Çoğu kullanıcı Windows kullandığından, Windows'un en son sürümünü çalıştırmak için gereken gereksinimlerin sisteminizinkini aştığı bir zaman gelir.

Ama henüz o bilgisayarı çöpe atmanıza gerek yoktur.

Linux'un donanım gereksinimlerinin çok düşük olması ve Lubuntu gibi masaüstü ortamlarının çok verimli olması nedeniyle eski bilgisayarlarda çalıştırılması kolaydır.

Yani, sadece işletim sisteminizi Linux ile değiştirmeniz, eski bilgisayarınızı canlandırıp size hatırı sayılır miktarda paradan tasarruf etmenizi sağlayabilir.

6. Gizlilik İhlali Yok

Verilerinizin hedefli reklamlar ve anketler gibi çeşitli amaçlarla toplanması ve kullanılması, çoğu zaman gizliliğinizi sorgulatır.

Microsoft'un Windows'u kullanıcı gizliliğine yönelik tercihleriyle ünlüdür.

Linux'ta durum farklıdır. Ubuntu bazı kullanım verilerini toplasa da (etkinleştirirseniz), bundan her zaman vazgeçebilirsiniz. Sadece Ubuntu'da değil, hiçbir Linux dağıtımında gizli veri toplama mekanizması bulamazsınız.

Bu, verilerinizin kontrolünün sizde olmasını ve verilerinizin nerede dağıtıldığı konusunda tam bir şeffaflık olmasını sağlar.

7. Kariyer Fırsatları

Kişisel kullanımlar için Linux öğrenmek faydalı olduğu gibi, profesyonel anlamda da faydalıdır.

İşe olan ihtiyacın her zamankinden daha fazla arttığı günümüzde, kendinizi sürekli geliştirmeniz ve güncel kalmanız çok önemlidir.

Sistem yönetimi, siber güvenlik, sunucu barındırma veya yazılım geliştirme olsun, Linux öğrenmek kariyerinizin her alanında size yardımcı olabilir .

Bu kariyerler sadece ilgi alanlarınıza hitap etmekle kalmaz, aynı zamanda genellikle iyi ücretlidir ve sektörler arasında talep görür. Bu nedenle, Linux ile birlikte gelen beceriler piyasada uzun süre kalmanızı sağlayacaktır.

8. Topluluk

Bu makalede Linux'un açık kaynaklı yapısından birkaç kez bahsettim, bunun iyi bir nedeni var. Linux'un en büyük satış noktası topluluk desteğidir.

İşletim sistemini daha iyi hale getirmek için çalışan milyonlarca kullanıcıyla, Linux'un bu kadar güvenilir olmasının nedeni şüphesiz budur. İster kullanıcı tabanından, ister geliştirici ekosisteminden bahsedelim, çoğu Linux dağıtımının arkasında büyük bir topluluk vardır. Bu, kolayca öğrenmenize, yardım istemenize ve benzer düşünen insanlarla etkileşime girebileceğiniz bir yer sunmanıza yardımcı olabilir.

Topluluk Linux'u eşsiz kılar.

9. Gömülü Cihazlar ve Kendin Yap Projeleri için Seçim

Raspberry Pi (ve diğer Raspberry Pi alternatifleri ) gibi SBC'leri ((single board computer), tüm bilgisayar elemanlarını tek bir kart üzerinde barındıran bilgisayar türüdür.) kullanarak her türlü DIY projesi için işletim sistemi olarak uygun seçim Linux'tur.

Yani, kendi projelerinizi inşa etmekle uğraşmak istiyorsanız, çözümlerinizi güçlendirmek için Linux'a güveneceksiniz. Yani, Linux öğrenirseniz, inovasyonunuzun yazılım tarafını özelleştirebilir ve inşa etmek istediğiniz şey üzerinde daha iyi kontrol sahibi olabilirsiniz.

Özetle

Yukarıda sıraladığım nedenler buzdağının sadece görünen kısmıdır.

Bazıları Linux öğrenmenin sadece teknoloji meraklılarına göre olduğunu söyleyebilir, ancak bu doğru değildir ve Linux'a aşina olarak çok şey kazanabilirsiniz.

Linux ile özgür ve ağımsız günler dilerim.

elementary OS 8

Linux dünyasında birçok seçenek var.  Bunlar dağıtım (distro) olarak adlandırlıyor. Bütün hepsinin çekirdek (Kernel) aynı olmasına rağmen Masaüstü Ortamı (Desktop Enviroment), Pencere Yöneticisi (Window Manager) ve dağıtım ile birlikte gelen uygulamalar farklı olabiliyor. Bu da kullanıcının zevkine göre tercih yapmasına imkan veriyor. Kullanıcı Windows ve MacOS işletim sistemlerinde olduğu gibi Microsoft ve Apple 'ın tercih ettiği masaüstünü, pencere yöneticisini ve uygulamaları kullanmak zorunda değil. Linux yapısı ve bileşenleri hakkında daha fazla ilgi için bu konudaki makaleme bakabilirsiniz. 

Bugün sizlere özellikle Mac bilgisayar kullananların tercih edeceğini düşündüğüm bir Linux dağıtımından bahsedeceğim.

elementary OS

Bu benzersiz Ubuntu tabanlı elementary OS dağıtımının en son sürümü olan elementary OS 8 yayınlandı.

 

Ubuntu 24.04 LTS tabanı üzerine inşa edilen ve Linux 6.8 çekirdeğiyle desteklenen elementary OS 8, hem Pantheon masaüstü ortamına, hem temel uygulamalarına hem de genel kullanıcı deneyimine önemli iyileştirmeler getiriyor .

Geliştiriciler, bu sürümde yeni bir güvenli oturum oluşturma (Wayland kullanılarak, ancak şu anda varsayılan olarak kullanılmıyor), yeni bir dock ile geliştirilmiş çoklu görev ve "kapsayıcı tasarımla çeşitli topluluklarımızı güçlendirme" gibi çeşitli alanlara odaklandıklarını söylüyor. 

elementary OS 8 Yeni Özellikler

Geçtiğimiz yılın Ocak ayında Elementary OS 7'nin piyasaya sürülmesinden (ve o zamandan bu yana gelen seri güncellemelerinden) bu yana çok şey değişti.

En küçük değişikliklerden biriyle başlayalım: Super tuşuna basmak (klavyelerde Windows tuşu olarak ta bilinen üzerinde Windows logosu olan tuş) ,  elementary OS 8'de varsayılan olarak Uygulamalar menüsünü açar , daha önceki gibi kısayollar hile sayfasını değil. Masaüstünün kutudan çıktığı haliyle çalışma biçimindeki bu değişiklik uzun zamandır isteniyordu.

Neden şimdi? elementary'den Danielle Foré şöyle diyor: "Bu bizi diğer masaüstleri ve işletim sistemlerinin varsayılanlarıyla daha uyumlu hale getiriyor ve umarız bu kısayollara güvenerek dolaşmak isteyen kişiler için daha rahat olur."

Eski davranışı tercih edenler Sistem Ayarları → Klavye bölümünden bunu tekrar etkinleştirebilirler .

Yeni Dock (Rıhtım)

Elementary OS 8.0'daki yeni masaüstü Dock , geliştirilmiş çoklu görev özellikleri (ve biraz yeni bir görünüm) sunuyor.

Artık birden fazla pencere açıkken bir dock simgesine tıkladığınızda, bir pencere yayılması tetikleniyor ve böylece Pantheon masaüstünün özel çoklu görev görünümünü etkinleştirmenize gerek kalmadan istediğiniz belirli pencereyi hızla seçebiliyorsunuz.

Yeni Hızlı Ayarlar Menüsü

Yeni Hızlı Ayarlar  menüsü, genel eylemlere (karanlık modu etkinleştirme gibi), oturum yönetimine (oturumu kapatma, kapatma vb.) ve erişilebilirlik kontrollerine (ekran okuyucuyu etkinleştirme ve metin boyutunu ayarlamak için bir kaydırıcı sunma gibi) erişimi basitleştiriyor .

Bu tür geçiş tabanlı kontrol panelleri, macOS, Windows ve GNOME Shell'in sunduğu sürümlerle modern masaüstlerinde giderek daha yaygın hale geliyor. 

Bulanık öğeler

Görsel olarak Elementary OS, imza stilini korurken , oturum açma ve kilit ekranlarında ve macOS Mission Control tarzı çoklu görev görünümünde masaüstü duvar kağıdınızın bulanık bir versiyonunu göstererek modern trendleri benimsiyor .

Ayarlar

Elementary OS 8'de Ayarlar'ın ekran uyarlamalı koşullandırmadan daha fazla seçenek sunan yeniden tasarlanmış panellere kadar çeşitli iyileştirmelerden geçtiği söyleniyor.

Bunlar arasında, Uygulama paneli, bir dizi Flatpak uygulama izni ve portal erişimini barındıracak şekilde yepyeni bir tasarıma sahip; Güç bölümü ise artık dahili cihazlar (pil gibi) ve bağlı cihazlar (fareler ve klavyeler gibi) için pil şarj seviyelerini gösteriyor.

Sürücü yönetiminin artık Sistem panelinde yer almasıyla, temel geliştiricilerin söylediğine göre NVIDIA GPU'ları gibi birden fazla sürücü seçeneği sunan cihazlar için doğru sürücüleri seçmeyi kolaylaştıran büyük bir makyaj yapılmış.

Diğer değişiklikler

Ayarlarla ilgili olarak, elementary OS 8 sistem güncellemelerini (yani Ubuntu depolarından -Linuz dünyasında repo olarakadlandırlına, uygulamları ilgisayar kurulduğu depolar- gelen DEB tabanlı güncellemeleri) AppCenter'dan çıkarıp  Ayarlar uygulamasındaki Sistem panelindeki bir sekmeye taşıyor .

Flathub artık AppCenter'da, elementary'nin kendi Flatpak deposuyla (ücretli uygulamaları destekler) birlikte kutudan çıktığı haliyle etkindir . Bazı uygulamalar her ikisinde de mevcuttur, bu nedenle tercih ettiğiniz kaynağı seçmek için uygulama listeleme sayfasındaki açılır menüyü kullanın.

 Elementary OS 8'deki diğer değişiklikler:

• İlk çalıştırma sihirbazında iyileştirilmiş gezinme
• Çeşitli erişilebilirlik iyileştirmeleri
• Renk sıçramalı yeni imleçler
• Videolar uygulaması yeniden tasarlandı
• Yeni Yazı Tipleri uygulaması
• Wayland tabanlı  Güvenli Oturum mevcuttur
• Pipewire artık varsayılan ses sunucusudur

Elementary OS 8'i indirin

Elementary OS 8'i  elementary project web sitesinden indirmek için 'istediğiniz kadar ödeyin' tutarını girmeniz gerekir. Elementary OS'u ücretsiz indirmek istiyorsanız, özel tutar olarak '0' girin.

Linux ile özgür bağımsız günler.

Fedora Workstation 41 Yayınlandı. Yenilikler

 

Fedora Workstation 41, özgür, açık kaynaklı yazılımların önde gelen sağlayıcılarından biri olan Fedora Projesi'nin en son sürümüdür. Bu makalede, Fedora Workstation'ın en yeni sürümündeki kullanıcıya yönelik değişikliklerden bazılarına bakalım. 

GNOME 47

Fedora 41 iş istasyonunda, GNOME yazılım sürümünün sunduğu en son özelliklerin keyfini çıkarabilir ve ayrıca bir dizi sistem geliştirmesinden faydalanabilirsiniz! 

Vurgu Renkleri

GNOME 47 ve Fedora Workstation 41'de yer alan en büyük özelliklerden biri, GNOME arayüzlerinin standart mavi vurgu rengini özelleştirme seçeneğidir. Artık canlı renkler arasından seçim yapabilirsiniz ve özelleştirme bundan daha kolay olamazdı - sadece Görünüm ayarından bir renk seçin ve benzersiz bir masaüstünün tadını çıkarın!

Gelişmiş Küçük Ekran Desteği

Bu eklenen destek, daha düşük çözünürlüklü ekranlara sahip kullanıcıların daha iyi bir deneyime sahip olacağı anlamına geliyor; çünkü simgeler daha kolay etkileşim ve daha küçük ekranlarda daha iyi görünürlük için optimize edilecek ve ölçeklendirilecek.

Yeni Stil Diyalog Pencereleri

GNOME 47'de diyalog pencereleri yeni bir stile sahip. Bu, birçok ekran boyutunda kullanılabilirliği arttırmayı amaçlıyor. Bu, herkese fayda sağlıyor, ancak özellikle kompakt dizüstü bilgisayarlar ve mobil cihazlarda çalışan kullanıcılar için ve bu yükseltme, diyalogların daha etkili bir şekilde çalıştığı ve farklı ortamlara sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabildiği anlamına geliyor. Daha fazla eğlence için, özel vurgu renkleriyle deneyin!

IPU6 Kamera desteği

Fedora Workstation 41'de, Fedora Linux'a IPU6 CSI alıcısını kullanarak Intel IPU6 takılı MIPI kameralar için entegre destek var ve libcamwera'nın 0.3 yazılım ISP desteği Firefox'ta PipeWire aracılığıyla eklenmiş. Bu, daha yeni kamera modellerine sahip kullanıcılar için çok daha iyi bir deneyim anlamına gelir ve kullanıcılar kameranız açık olduğunda GNOME'daki üst çubukta kamera simgesini görebilecekler.

Nvidia Sürücü Kurulum Desteği

Fedora Linux 41'de secureboot ile Nvidia sürücülerini yükleme desteği var. Kullanıcılar mokutil'i kullanarak sürücüleri yükleyebilir, sürücüleri kendi kendine imzalamak için mokutil ile bir anahtar oluşturabilir ve anahtar için bir parola sağlayabilir. Bir sonraki yeniden başlatmada kullanıcıya anahtarı kaydetmek için mokutil arayüzü sunulur. Mokutil'i kullanma hakkında bir nasıl yapılır için lütfen belgeler sayfasına bakın . Bu desteğin eklenmesiyle, Fedora Linux 41'de Nvidia sürücülerinin kurulumu her zamankinden daha erişilebilir!

Yeni Terminal Uygulaması olarak Ptyxis

Ptyxis, kapsayıcılar için birinci sınıf desteğe sahip GNOME için bir terminaldir ve Flatpak'ler için gerçekten iyi çalışır çünkü bu amaçlanan dağıtım mekanizmasıdır. Bu artık GNOME 47 ve Fedora Workstation 41'deki varsayılan terminal uygulamasıdır ve terminal için uygulamalar yazarken sorunları gidermenize yardımcı olan terminal denetçisi, açık/koyu mod için yerel destek ve kullanıcı tarafından özelleştirilebilir klavye kısayolları gibi özellikler sunar.

Fedora 41 sürümünü aşağıdaki bağlantlardan indirip bilgisayarınıza kurabilirsiniz.

Fedora Workstation Download

Eğer bilgisyarınızda bir önceki bir Fedora sürümü varsa şu şekilde sisteminizi Fedora 41 e yükseltebilirsiniz. Ama öncelikle sisteminizdeki önemli dosyaların yedeğini almayı ihmal etmeyin lütfen.

Öncelikle sisteminizdeki bütün paketlerin güncel olduğundan emin olmak için bu komutu çalıştırın.

sudo dnf upgrade –refresh

Daha sonra yükseltme için gereken plugin’i yüklemeniz gerek. Bu daha önceden yüklenmiş de olabilir.

sudo dnf install dnf-plugin-system-upgrade

Daha sonra herşey hazır olduğuna göre sisteminizi yükseltmeye başlayabilirsiniz.

sudo dnf system-upgrade download --releasever=41

Bu komut ile Fedora 41 için gerekli dosyalar bilgisayarınıza indirilecektir. Eğer bu komut sonunda bazı paketler ve gerekli dependencies (bunun Türkçe karşılığı nedir bilmiyorum ama bazı uygulamaların ihtiyaç duyduğu paketler şeklinde açıklayabilirim) nedeniyle hata mesajı alırsanız yukarıdaki komuta ‐‐allowerasing ilave edin. Bu yükseltmeyi engelleyen bu tür paketlerin silinmesini sağlar.

sudo dnf system-upgrade download --releasever=41 ‐‐allowerasing

Dosyaları indirme işlemi bittiği zaman sisteminiz yükseltme işlmeni başlatmak için

sudo dnf system-upgrade reboot

komutunu çalıştırın. Sisteminiz kapanıp açılacak ve Kernel (Çekirdek) seçim ekranı gelecek. Sistem önceki çekirdek ile açılacak ve sistem yükseltmesi başlayacak. Bu işlem biraz zaman alacaktır. O nedenle bilgisayara ihtiyaç duymadığınız bir zamanda yapmanızı tavsiye ederim.

Benim de güncel olarak kullandığım favori Linux dağıtımı (distro) Fedora ile özgür ve güzel günler dilerim. Şimdi sizleri Fedora 41 ekran görüntüleri ile başbaşa bırakayım.

 

Microsoft'a Hoşçakal Deyin Linux'a Geçin

Hızlı, güvenilir ve özel

Gizliliğinizi ciddiye alan ve sizi kötü amaçlı yazılımlardan daha iyi koruyan güvenli bir işletim sistemine geçin. Ubuntu ve Linux Mint gibi GNU/Linux işletim sistemleri Microsoft Windows ve MacOS'a şeffaf alternatiflerdir. Eşsiz kullanıcı kontrolü sunarlar ve varsayılan olarak bloatware veya casus yazılım içermezler. Dahası, Linux için birçok yazılım mevcuttur ve genellikle farklı uygulamalar için birden fazla alternatifi vardır.

LibreOffice 'i Keşfedin

Misrosoft Office'e lisans ücreti ödemek yerine tamamen ücretsiz LibreOffice'i keşfedin. Linux size tamamen ücretsiz bir alternatif sunar. Word, Excel ve PowerPoint dosyalarıyla uyumludur.

LibreOffice Writer: Word için mükemmel ücretsiz alternatifdir.

LibreOffice Calc: Excel için mükemmel ücretsiz alternatifdir.

LibreOffice Impress: Powerpoint için mükemmel ücretsiz alternatifdir.

Google Hizmetlerine Alternatifler

Büyük teknoloji devlerinin kitlesel casusluk ve veri ticaretini durdurun. Google, neredeyse tüm internet genelinde kapsamlı veri toplama ve kişiselleştirilmiş reklamlarıyla bilinir. Gizliliğiniz konusunda endişeleriniz varsa, gizlilik odaklı alternatiflere geçmeniz önemlidir.

İzlenmeden İnternette Gezinin

Firefox combined with DuckDuckGo is the perfect duo for worry-free browsing without giving up your privacy.

E-posta Olması Gerektiği Gibi

Thunderbird son derece kullanıcı dostu bir e-posta istemcisidir. Yine de birçok yararlı özellik içerir ve binlerce uzantıya erişebilirsiniz.

En iyi üretkenlik

Üretken olmak için Office, Adobe Creative Cloud veya Autodesk'e ihtiyacınız yok. Kabul ediyorum, belirli uygulamalara alışmanız gerekecek. Ayrıca size uygun alternatif yazılımlar bulmak için zaman harcamanız gerekecek. Ama inanın ya da inanmayın: Bir kere alıştığınızda başka hiçbir şeye ihtiyacınız kalmayacak. 

Pikap İğnesi Kartuj Türleri: Avantajları, Dezavantajları ve MM ve MC Karşılaştırması

Plaklar, dijital müziğin yükselişiyle bir süre geri planda kalsa da, son yıllarda tekrar popüler hale geldi. Bu yükselişle birlikte, pikapların ve iğnelerinin de önemi yeniden gündeme geldi. Pikapların performansını belirleyen en önemli unsurlardan biri iğnedir. Daha önceki bir makalede şekil olarak iğne tiplerinden bahsetmiştik. Peki, pikap iğne kartuşları hangi türlerden oluşur? Ve bu türlerin avantajları ve dezavantajları nelerdir? Ayrıca, MM (Moving Magnet) (Hareketli Mıknatıs) ve MC (Moving Coil) (Hareketli Bobin) kartuşları arasındaki fark nedir?

Pikap İğne Türleri

Pikap iğneleri temel olarak iki ana kategoriye ayrılır: MM (Moving Magnet) (Hareketli Mıknatıs) ve MC (Moving Coil) (Hareketli Bobin) kartuşlar. Bu iki tür, ses üretme mekanizması açısından birbirinden farklıdır ve her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır.

1. MM (Hareketli Mıknatıs) Kartuşlar

MM kartuşlar, pikap iğnesinin hareketine bağlı olarak mıknatısların hareket ettiği sistemlerdir. Bu sistemde, iğne, sabit bir bobin üzerinde hareket ederken, mıknatıslar iğnenin titreşimlerini sese çevirir.

Avantajları:
- Değiştirme Kolaylığı: MM kartuşlarda iğne değiştirmek oldukça kolaydır. Bu, pikap sahipleri için büyük bir kolaylık sağlar.
- Daha Ucuz: Genellikle MC kartuşlara göre daha uygun fiyatlıdır, bu da başlangıç seviyesi kullanıcılar için ideal bir tercih haline getirir.
- Daha Yüksek Çıkış Seviyesi: MM kartuşlar genellikle daha yüksek çıkış seviyesine sahiptir, bu da daha az preamfi gerektirir.

Dezavantajları:
- Detaylı Ses Üretimi Sınırlı: MM kartuşlar, MC kartuşlara kıyasla daha az detaylı bir ses üretirler. Bu, özellikle yüksek kaliteli ses arayanlar için bir dezavantaj olabilir.
- Ağır İğne Yapısı: MM kartuşlar, MC kartuşlara göre daha ağır bir iğne yapısına sahip olabilir, bu da daha fazla plak aşınmasına neden olabilir.

2. MC (Hareketli Bobin) Kartuşlar

MC kartuşlar, mıknatıs yerine bobinlerin hareket ettiği sistemlerdir. Bu sistemde, iğne plak üzerinde hareket ederken, bobinler hareket eder ve manyetik alan sayesinde ses sinyalleri üretilir.

Avantajları:
- Yüksek Ses Kalitesi: MC kartuşlar, özellikle yüksek frekanslı seslerde daha detaylı ve berrak bir ses sunar. Bu, müzikseverler tarafından çok tercih edilir.
- Daha Hafif İğne Yapısı: MC kartuşlar, daha hafif bir iğneye sahiptir, bu da plak aşınmasını minimuma indirir ve daha uzun ömürlü plak kullanımı sağlar.

Dezavantajları:
- Yüksek Fiyat: MC kartuşlar, MM kartuşlara kıyasla oldukça pahalıdır. Bu nedenle, bu kartuşlar genellikle daha profesyonel kullanıcılar tarafından tercih edilir.
- İğne Değiştirme Zorluğu: MC kartuşlarda iğne değiştirmek genellikle zor ya da imkansızdır. Kartuş tamamen değiştirilmelidir.
- Daha Düşük Çıkış Seviyesi: MC kartuşlar daha düşük çıkış seviyesine sahiptir, bu da daha güçlü bir preamfi gerektirir.

MM mi Yoksa MC mi Daha İyi?

MM ve MC kartuşlar arasında hangisinin daha iyi olduğu sorusu, kullanıcı ihtiyaçlarına ve beklentilerine bağlı olarak değişir. Eğer uygun fiyatlı, değiştirmesi kolay ve genel olarak iyi bir ses kalitesi sunan bir seçenek arıyorsanız, MM kartuşlar sizin için daha iyi bir tercih olabilir. Özellikle başlangıç seviyesinde olanlar için MM kartuşlar daha pratiktir.

Ancak, daha yüksek bir ses kalitesi, daha ayrıntılı ve net bir ses arıyorsanız, MC kartuşlar tercih edilmelidir. Profesyonel kullanıcılara ve müzik tutukunlarına hitap eden MC kartuşlar, doğru bir ses sistemi ile birleştiğinde mükemmel sonuçlar sunar.

Son Söz

Pikap iğneleri, ses kalitesi açısından büyük bir fark yaratabilir. MM kartuşlar, kullanıcı dostu olmaları ve uygun fiyatları ile dikkat çekerken, MC kartuşlar daha yüksek ses kalitesi arayanlara hitap eder. Seçim yaparken, kullanım amacınız ve bütçeniz önemli bir rol oynar.

Müzikli güzel günler dilerim.

Ubuntu 24.10: En İyi Yeni Özellikler

 

Ubuntu, Linux dünyasında önemli bir yere sahip linux dağıtımlarından (distro) birisidir. Debian üzerinden geliştirilmiştir. En son Ubuntu sürümü olan 24.10 13 Ekim tarihinde yayınlandı. Sürüm numaralarındaki ilk iki rakam sürümün yayınladığı yılı, sonraki iki rakam ise sürümün yayınlandığı ayı belirtir. Her sürümde olduğu gibi bu Ubuntu 24.10 sürümününde bir kod adı var "Oracular Oriole". Ubuntu ilk olarak 2004 yılında yayınlandı. O nedenle bu yıl Ubuntu Linux için 20. yıl dönümü. Ubuntu'nun yılda iki defa yeni sürümü yayınlanıyor. Bu sürümlereden birisi LTS (Long Term Support) yani uzun süreli destek alıyor. Ubuntu 24.10 ise kısa vadeli bir sürüm.  Kısa vadeli bir sürüm olarak Ubuntu 24.10 yalnızca 9 ay boyunca devam eden güncellemeler, güvenlik yamaları ve kritik düzeltmeler alacak. Bundan sonra da güncelleme almaya devam etmek için gelecek yılın Nisan ayında yayınlanack olan Ubuntu 25.04'e yükseltmek gerekecek.

Ubuntu 24.10 nun bilgisayara kurulumu çok kolay. Sadece birkaç soruya cevap vererek kurabiliyorsunuz.

 

 

 

 

Şimdi bu yeni sürümdeki özelliklere yeniliklere bakalım.

GNOME 47

Ubuntu, GNOME tabanlı bir Linux dağıtımıdır ve Ubuntu 24.10, en son sürüm olan GNOME 47'yi içerir. GNOME 47'de bir dizi değişiklik yer alıyor. Bunlardan en çok ilgi çekeni vurgu rengi desteğidir (accent colour support) . Bu, kullanıcıların GNOME masaüstünde düğmelerin, geçiş anahtarlarının, kaydırıcıların ve diğer kullanıcı arayüzü öğelerinin kullandığı rengi (düzenlenmiş bir renk tonu kümesinden) ayarlamasına olanak tanır. Aslında bu özellik zaten 2022 yılından bu yana Ubuntu'da var. Ancak, artık GNOME 47 vurgu renklerini doğal olarak desteklediğinden, Ubuntu 24.10 yukarı akış uygulamasına geçiş yapıyor. Bu, GNOME Shell, çekirdek uygulamalar ve üçüncü taraf yazılımlar arasında tutarlılık ve uyumluluk sağlayacaktır. Vurgu renklerinin seçimi önceki sürümlere göre biraz farklı ('kabuk') gitti ve Ubuntu'nun varsayılan 'turuncu' rengi artık sıranın en önünde yer almıyor.

Bir diğer büyük görsel değişiklik ise diyalogların görünümünde. GNOME kullanıcı arayüzünün her yerinde diyaloglar bulunuyor ve GNOME 47 bunlara kayan düğmeler kullanarak yeni bir düzen ve daha dar ekranlarda da kullanılabilmelerini sağlayacak uyarlamalar sağlıyor.

Diğer GNOME 47 geliştirmeleri şunları içeriyor:

    Düşük çözünürlüklü ekranlarda kullanıcı arayüzü iyileştirildi
    Donanım kodlu ekran kaydı
    Eski donanımlarda daha iyi GTK oluşturma
    Kalıcı uzaktan oturum açma oturumları

Yeni Dosya Yöneticisi Özellikleri

Ayrıca GNOME 47'nin bir parçası olarak Nautilus dosya yöneticisi olarak da bilinen Files'ın yeni bir sürümü yayınlandı . Bu sürümde önceki sürümlere göre bazı önemli farklılıklar var.

 

Kenar çubuğu yeniden yapılandırıldı. Yerel klasörler için yer imleri, örneğin İndirilenler , Müzik , Videolar , vb. artık kenar çubuğunun daha aşağısında, kendi bölümlerinde gruplandırılmış olarak yer alırken, Çöp Kutusu yer imi en üst bölüme taşındı.

Yer imleri artık üzerlerine sağ tıklanarak ve 'kaldır' seçilerek kaldırılabilir. Bunları geri eklemek kolaydır: klasörü bulun ve kenar çubuğuna sürükleyin. Nautilus kenar çubuğu girişleri artık sürükle ve bırak kullanılarak yeniden sıralanabilir.

Dahili sabit diskler artık varsayılan olarak kenar çubuğunda görünüyor.

Bunlara daha önce "Diğer Konumlar +" girişine tıklanarak erişiliyordu , bu da uzak paylaşımlara/bağlantılara bağlanmanın bir yolunu sağlıyordu. Bu giriş artık yok. Uzak bağlantılara bağlanmak, onları yönetmek ve göz atmak için yeni bir özel "Ağ" görünümü var.

Nautilus araması GNOME 47'de önemli bir değişiklik görüyor. Dizinlenmemiş klasörler veya uzak paylaşımlar arasında bir dosya araması başlattığınızda, yol çubuğunda bir bilgi düğmesi görünüyor.

GNOME'a göre bu "eklenen bağlam, kullanıcıların belirli aramaların neden daha yavaş veya eksik olabileceğini anlamalarına yardımcı olur. Ayrıca kullanıcıların en iyi deneyimi elde etmek için arama ayarlarını güncellemelerine olanak tanır".

Yazılımın dosyaları açmak/kaydetmek için GTK dosya seçicisi yerine Nautilus'u dosya seçicisi olarak kullanabilmesi geliştirmeleri tamamlıyor . Bu, dosyaları sıralamak için daha hızlı, modern ve küçük resim açısından zengin bir yol sunuyor.

GNOME 47'deki temel GNOME uygulamaları bunu kullanıyor ve Ubuntu, Snap uygulamalarının mümkün olduğunda bunu kullanmasını sağlamak için ilgili bileşenleri güncelledi.

Disk Kullanım Analizörü

Disk Usage Analyser'ın (diğer adıyla ) tutkulu bir kullanıcısıysanız, kullanıcı arayüzünü diğer modern GNOME uygulamalarıyla uyumlu hale getirmek için küçük bir yenileme aldığını fark edeceksiniz. Başlangıçtaki liste yüksekliği artık daha mantıklı, güncellenmiş simgeler ve yeniden biçimlendirilmiş bir yol/konum çubuğu kullanıyor.

Yeni ve Genişletilmiş Ayarlar

GNOME 47, Ayarlar uygulamasında da bir dizi yeni seçenek sunuyor (bunların dışında, her zamanki budama ve cilalamadan yararlanıyor):

• Pencereleri gezinme sırasında etkinleştirme artık Erişilebilirlik'te mevcut
• Klavyede giriş kaynağı önizlemeleri, bir düzeni seçmeden önce görsel olarak görüntülemek için
• Mobil cihazlar için Güç ayarlarında yeni askıya alma süreleri

GNOME Online Hesapları da aşağıdakileri içeren bir dizi iyileştirme içeriyor:

• Adrese dayalı IMAP/SMTP e-posta hesabı ayrıntılarının otomatik tamamlanması
• Microsoft 365 hesabı artık e-postayı, takvimi ve kişileri destekliyor
• WebDAV hesabı kurulumu artık mevcut hizmetleri otomatik olarak keşfediyor
• Kerberos hesapları sürekli olarak daha az güç kullanır

Elbette yeni GNOME 47 sürümünde yukarıdaki değişikliklerin ötesinde daha birçok şey var ancak Ubuntu, GNOME tabanlı bir Linux dağıtımı olmasına rağmen her bileşeni, seçeneği ve uygulamayı içermiyor, sunmuyor veya göndermiyor.

Ubuntu Dock Değişiklikleri

Ubuntu Dock, Oracular Oriole'de uygulama arka planda güncellenirken snap uygulaması simgelerinde ilerleme çubukları gösteriyor .

Bu, simgenin birkaç saniyeliğine dock'tan kaybolmasını ve ardından hiçbir şey olmamış gibi aniden yeniden belirmesini sağlayan önceki yaklaşımdan daha az ani bir işlem bu.

Ubuntu 24.10'da gelen Ubuntu Dock eklentisinde de bağlam menüsü değişti. Bu, dock'taki simgeye sağ tıkladığınızda görünür.

Artık en üstte uygulama adının yazılı olduğu küçük bir başlık etiketi var, böylece menünün hangi uygulamaya ait olduğunu biliyorsunuz sanırım!

Ve dock'taki bir snap uygulamasına sağ tıkladığınızda artık altta fazladan bir seçenek var: 'Ayrıntılar'.

Buna tıkladığınızda App Center'da uygulama sayfası listesi açılıyor ve (sürpriz) burada uygulama hakkında daha fazla ayrıntı görebiliyorsunuz; ancak bu ayrıntı App Center'dan yüklenen DEB uygulamalarında görünmüyor .

Bunlardan bahsetmişken…

Uygulama Merkezi

Ubuntu'nun Flutter tabanlı Uygulama Merkezi (birkaç sürüm önce eski Ubuntu Yazılım uygulamasının yerini almıştı) ön sayfada yeni bir Sanat ve Tasarım kategorisine yer verirken, daha fazla ilgi çekmek için 'Öne Çıkan Fotoğraflar' bölümü en üste taşındı.

Devam eden indirmeler App Center'ın Yönet bölümünde iletilir . Bu, uygulamaların güncellenmesi hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olur ve anlık uygulama güncellemeleri için Ubuntu Dock ilerleme çubuklarına güzel bir tamamlayıcıdır (ayrıca 24.10'da yenidir).

Snap uygulamalarını Yönet bölümünden kaldırmak da mümkündür , bunu yapmak için mağaza listeleme sayfasına gitmenize gerek yoktur. App Center'da snap güncellemelerini görüntülüyorsanız ve App Center için bir güncelleme mevcutsa (bu da bir snap), bir başlık size uygulamayı kapatmak ve uygulamak için bunu söylemenizi söyler.

Son olarak, Oracular Oriole'da App Center'daki dokunmatik ekran desteği çok geliştirildi . Dizüstü bilgisayarınız (veya Ubuntu tabletiniz) varsa, bu, yalnızca parmağınızı kullanarak snap uygulama güncellemelerinize göz atmayı, arama yapmayı ve bunları yönetmeyi daha az sinir bozucu hale getirecektir.

Ubuntu Yıldönümü Dokunuşları

Ubuntu 24.10, Ubuntu'nun 20. yıl dönümü sürümüdür (ilk sürüm Ekim 2004'te çıkan Ubuntu 4.10 'Warty Warthog'dur). Buna göre, bu sürüm nostaljik hayranların takdir edeceği bir dizi kutlama dokunuşu içerir.

Önyükleme ekranında yeni bir '20. yıl dönümü' ifadesinin gösterildiğini ve bunun giriş ekranına da yansıdığını göreceksiniz.

Ama hepsi bu kadar değil.

İlk formatif yayına da saygılarımızı sunuyoruz:

• 'Siğil benzeri' kahverengi vurgu rengi (üst çubuk ışığını da yakar)
• Ubuntu 4.10 başlangıç ​​sesi oturum açıldığında çalıyor (devre dışı bırakılabilir)
• Orijinal Ubuntu 4.10 duvar kağıdının yeniden düzenlenmiş versiyonu
• Depoda yükseltilmiş Ubuntu LTS duvar kağıtlarının yeni paketi

Hepsi bir arada, nostaljik göndermelerden oluşan hoş bir set — bunlar tek olanlar mı? ;)

Yeni Duvar Kağıtları Seti

Ubuntu'nun her yeni sürümü kendine özgü masaüstü arka planıyla birlikte gelir. Ubuntu 24.10 da bir istisna değildir…

'Oracular Oriole' kod adını taşıyan duvar kağıdının varsayılan hali, doğal olarak kuş motifiyle mumyalanmış, ancak "oracular" sıfatına (kehanet, tapınak, kehanet vb. ile ilişkilendirilir) gönderme yapan daireler ve gizemli sembollerle çevrili.

Varsayılan örtüye, Ubuntu topluluğu tarafından katkıda bulunulan, aralarında sarıasma kuşlarının da bulunduğu birkaç tane daha arka plan ve ek 'yıldönümü' görseli de dahil olmak üzere, yeni bir araya getirilmiş arka planlar eşlik ediyor.

Yeni Güvenlik Merkezi Uygulaması

Bu yılın başlarında ilk kez bildirilen Güvenlik Merkezi uygulaması Ubuntu 24.10'da önceden yüklenmiş olarak geliyor.

Şimdilik, birincil işlevi, snap uygulamaları ve dosya sistemine erişimleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmak isteyenlere bunu yapma olanağı sağlamaktır. Bu ayar etkinleştirildiğinde, izin isteği iletişim kutuları görüntülenir ( yeni İstem İstemcisi aracı kullanılarak ).

Güvenlik Merkezi'ne gelecek Ubuntu sürümlerinde daha fazla özellik eklenmesi planlanıyor . Bunlar arasında güvenlik duvarı yapılandırma denetimleri (birçok Ubuntu kullanıcısı tarafından uzun süredir talep edilen bir özellik) ve ek güvenlik güncelleştirmelerine erişmek için Ubuntu Pro'ya (LTS sürümlerinde) daha kolay kayıt olma yer alıyor

NVIDIA Varsayılan Olarak Wayland'ı Kullanıyor

Ubuntu 24.10, NVIDIA GPU'lu cihazlarda ilk kez Wayland'ı varsayılan olarak kullanıyor . Canonical mühendisleri, bu deneyimin günlük kullanım için yeterince sağlam olduğundan eminler - ancak mükemmel değil. Ortamı vasat bulanlar, giriş ekranında bir X oturumu seçebilirler.

Daha İyi Parmak İzi Desteği

Dizüstü bilgisayarlardaki (ve sanırım klavyelerdeki) parmak izi okuyucuları Linux'ta uzun zamandır bir sorun teşkil ediyor. Bazıları kutudan çıktığı gibi çalışıyor, çoğu biraz elle ikna etmeyi gerektiriyor ve bir avuç kadarı da hiç çalışmıyor.

fprintd ve libfprint Ubuntu 24.10 de yeni bir sürümüyle birlikte geliyor . Bunlar daha geniş bir parmak izi sürücüsü ve aygıt yelpazesini destekliyor. Rakam tarama aygıtınız önceki sürümde çalışmıyorsa, şimdi çalıştığını görmek için bu sürümde bir deneme yapın!

SysProf ve Kdump-Tools Önceden Yüklü

Geliştiriciler için performans profili oluşturma ve hata ayıklama araçlarını kullanıma hazır olarak sunma yönündeki Canonical çabalarını bir adım ileri götüren Ubuntu 24.10, artık hem varsayılan hem de genişletilmiş kurulumlarda Sysprof yardımcı programı önceden yüklenmiş olarak geliyor .

Bu bir "normal kullanıcı" yardımcı programı değildir. Geliştiricilerin, çalışırken kaynaklardaki verileri yakalayıp görüntüleyerek yazılım ve sistem süreçlerinin performansını analiz etmelerine yardımcı olur. Bu içgörüler, yazılımı optimize etmeye veya sorunları gidermeye çalışırken yardımcı olabilir.

Ek olarak, kdump-tools artık varsayılan kurulumun bir parçasıdır. Bu CLI aracı, sistemin çekirdek çökme dökümlerini yakalamasını sağlar; bu, çökmenin nedenini, çekirdeğin o anki durumunu tarayarak teşhis etmek/hata ayıklamak gerektiğinde kullanışlıdır.

Yeni Görünüm APT

APT 3.0 , Ubuntu 24.10'da yer alıyor.

Eğer komutları sık kullanıyorsanız apt, bu yükseltmeyi hemen fark edeceksiniz.

APT 3.0 çok daha iyileştirilmiş bir kullanıcı arayüzü 'UI' sunuyor. Artık daha iyi okunabilirlik için renk, sütunlar ve bol miktarda dolgu ve boşluk kullanıyor. Çıktılar artık önceliğe göre sıralanıyor ve paket kaldırma işlemleri kolayca gözden kaçmayacakları en altta listeleniyor.

Paket yöneticileri zaten oldukça gelişmiş olan Arch veya Fedora dağıtımlarından geçiş yapanlar için bu geliştirilmiş APT kullanıcı arayüzü çok daha sezgisel, ayrıştırılabilir ve tanıdık gelecektir.

Linux Çekirdeği 6.11

Ubuntu 24.10, en son ve en iyi Linux çekirdeği olan 6.11 sürümünde çalışıyor ve bunu ancak Canonical'ın yeni çekirdek seçimi politikası sayesinde başarıyor .

Linux 6.11, yeni donanım desteğinden, güvenlik düzeltmelerine, ARM ve RISC-V yonga setlerine genişletilmiş desteğe, EXT4 dosya sisteminde önemli bir performans artışına ve daha yeni AMD sistemleri için daha iyi güç verimliliğine kadar bir dizi değişiklik sunuyor.

Ubuntu 24.10 ayrıca Mesa 24.2.3 grafik sürücüleri serisini de sunuyor ve 550.x üretim ve 560.x yeni özellik dallarında en son NVIDIA Grafik Sürücülerini sunuyor.

Güç Verimliliği Artışı

Yakın zamanda bildirdiğim gibi, Ubuntu 24.10'da Power Profiles Daemon'un yeni bir sürümü yer alıyor. Bu çoğu kişi için "görünmez" olsa da, Hızlı Ayarlar'daki 'güç modu' seçeneklerinin çalışmasını sağlayan pakettir .

Son güncelleme , özellikle AMD donanım kullanıcıları için pek çok iyileştirme içeriyor. Zira AMD P-State entegrasyonu, güç tasarrufu modunda Dinamik Güç Yönetimi (DPM) saat hızlarının ayarlanmasını ve pil yüzdesine göre ekran arka ışığının ayarlanmasını destekliyor.

Güncellenmiş Yazılım ve Araçlar

Ubuntu 24.10'un varsayılan kurulumu, aşağıdaki sürümler dahil olmak üzere asgari düzeyde bir yazılım setini içerir:

• GNOME Terminali 3.54.0
• Text Editor 47
• Evince 46.3.1
• Calculator (Hesap Makinesi) 47
• Disk Utility (Disk Yardımcı Programı) 46.1
• Eye of GNOME 47
• Clocks 46
• Sistem Monitörü 47

Tamamen kullanıma hazır bir deneyim için Ubuntu 24.10 genişletilmiş kurulumu şunları da sunar:

• LibreOffice 24.8.1
• Shotwell  32.7
• Transmission 4.06
• Rhythmbox 3.4.7
• Remmina 4.35
• Calendar 47
• Totem 43
• Snapshot 47

Mozilla Firefox ve Thunderbird anlık uygulamalar olarak sunuldu, bu nedenle yayınlandığında sürekli güncellemeler alın. ISO'da gönderilen sürümler, ISO'nun oluşturulduğu zamandaki en son sürümler olacak, şu anda Firefox 130 ve Thunderbird 128.

Güncellenen alt sistemler:

• BlueZ 5.77
• Cairo 1.18.2
• NetworkManager (Ağ Yöneticisi) 1.48
• Pipewire1.2.3
• Poppler 24.08
• xdg-masaüstü-portalı 1.18

Ayrıca, iw yerine geçen wireless-tools.

Güncellenen araç zinciri ve diğer önemli paketler:

• gcc 14.1
• binutils 2.43
• glibc 2.40
• Python 3.12.6
• OpenSSL 3.3
• Systemd 256.5

Ve daha fazlası!

Ubuntu 24.10'u indirin

Ubuntu 24.10, resmi Ubuntu web sitesinden indirilebilir. Ayrıca resmi Ubuntu görüntü sunucularından, aynalarından veya torrentlerden de indirebilirsiniz.

Alternatif olarak, kullanıcılar Ubuntu 24.04 LTS'den Ubuntu 24.10'a yükseltebilirler. Bu, LTS olmayan yükseltmelere açıkça izin vermeyi gerektirir ve otomatik değildir. Ana ISO yayımlandıktan sonra, yükseltmeler genellikle birkaç gün sonra, bazen biraz daha erken etkinleştirilir - dikkatli olun.

Genel olarak, Ubuntu 24.10 sağlam bir sürümdür. Uzun vadeli bir destek sürümünün güvencesine ihtiyacınız yoksa yükseltmemek için bir neden yok. Ubuntu hakkında söylenebilecek şeyler, sadece daha iyi, daha hızlı, daha yenidir.

Sonsöz

Makale biraz uzun oldu. Uzun lafın kısası Ubuntu 24.10 u indirip bilgisayarınıza kurun. Hatta kurmadan ve bilgisayarınızın mevcut ayarlarında hiçbir değişiklik yapmadan Ubuntu iso dosyasını bir DVD (bilgisayarınızda DVD sürücüsü varsa) veya USB belleğe kopya edin. Bilgisayarınızı DVD veya USB bellekten başlatın. Ubuntu 24.10 u deneyin. Bilgisayarınızı kapatıp hard diskten başlattığınızda mevcut sisteminizi kullanmaya devam edebilirsiniz.

Ubuntu Linux ile özgür ve bağımsız güzel günler dilerim.