Pikap yada plak çalar (Vinyl player), müzik dinleme deneyimini fiziksel ve nostaljik bir şekilde sunan bir cihazdır. Analog ses teknolojisinin bir ürünü olan pikap, müzikseverler arasında hala büyük bir popülariteye sahiptir. Bu makalede, pikap çeşitlerini ve bileşenlerini inceleyerek, pikaplar hakkında daha derinlemesine bilgi edinmeye çalışacağız.
Pikap Çeşitleri
Pikaplar, teknolojilerine ve kullanım amaçlarına göre farklı çeşitlere ayrılabilir. Başlıca pikap çeşitleri şunlardır:
1. Manuel Pikaplar:
- Kullanıcının iğneyi plağın üzerine yerleştirmesi ve plağı başlatması gerekir.
- Daha fazla kontrol sağlar ve ses kalitesinde genellikle daha iyidir.
- Müzikseverler arasında daha popülerdir çünkü işlemin her aşamasında kullanıcı etkileşimi gerektirir.
2. Otomatik Pikaplar:
- İğneyi otomatik olarak plağın üzerine yerleştirir ve çalmayı başlatır.
- Kullanımı kolaydır ve daha az kullanıcı müdahalesi gerektirir.
- Özellikle yeni başlayanlar ve kolaylık arayan kullanıcılar için uygundur.
 |
| Technics SL 1200 Mk2 |
3. Yarı Otomatik Pikaplar:
- Kullanıcının iğneyi manuel olarak plağın üzerine yerleştirmesi gerekir, ancak çalma sonunda iğneyi otomatik olarak kaldırır.
- Hem manuel kontrol hem de otomatik işlevsellik sunar.
4. DJ Pikapları:
- DJ'ler için özel olarak tasarlanmış pikaplardır.
- Sağlam yapı, yüksek torklu motorlar ve hassas hız kontrolü gibi özellikler içerir.
- Plakları karıştırmak için uygundur.
Pikaplarn Bileşenleri
Bir pikap, müziği doğru bir şekilde çalmak için bir araya gelen birkaç temel bileşenden oluşur. Bu bileşenler şunlardır:1. Tabla (Platter):
- Pikabın ana platformudur.
- Plak buraya yerleştirilir ve tabla döndükçe plak çalınır.
- Tabla, doğru hızda ve sabit bir şekilde dönmelidir.
2. Motor:
- Tablayı döndüren bileşendir.
- İki ana motor türü vardır: kayış tahrikli (belt drive) ve doğrudan tahrikli (direct drive).
- Kayış Tahrikli Motor: Tabla, motor tarafından döndürülen bir kayışla tahrik edilir. Titreşimleri azaltır ve genellikle daha iyi ses kalitesi sağlar.
- Doğrudan Tahrikli Motor: Motor, doğrudan tablayı döndürür. Hızlı başlama ve durma süreleri sağlar, bu nedenle DJ'ler tarafından tercih edilir.
3. Ton kolu (Tonearm):
- İğneyi plağın üzerine yerleştiren ve takip eden bileşendir.
- Plak üzerinde hareket eden koldur. Genellikle düz veya S şeklindedir.
- Ton kolunun hafif olması ve plaktaki titreşimi azaltabilmesi gerekir. Genellikle bir tür alaşımdan veya alüminyumdan yapılır.
- Ton kol, hassas ve dengeli olmalıdır, böylece iğne plağın oluklarını doğru bir şekilde takip edebilir.
4. İğne (Stylus):
- Plağın oluklarındaki ses dalgalarını okuyan küçük, hassas bir bileşendir.
- Genellikle elmas veya safir uçlu bir iğne kullanılır.
- İğne, kartuşa bağlanan ve plağın oyukları içinde kayan
parçadır. Kaydıkça titreşimleri kartuşa gönderir ve bu titreşimleri
sonunda elektrik sinyallerine dönüştürür.
- İğne genellikle eliptik veya küreseldir. Müzikçaların en çok kullanılan parçalarından biridir ve çabuk yıpranarak sık sık değiştirilmesini gerektirir. Aşınmış bir iğnenin kullanılması ses kalitesini bozabilir.
5. Kartuş (Cartridge):
- İğne tarafından okunan mekanik titreşimleri elektrik sinyallerine dönüştüren bileşendir. Bundan sonra sinyaller amplifikatöre ve sonunda hoparlöre gönderilir
- Kartuş, ton kolun ucuna monte edilir ve ses kalitesinde önemli bir rol oynar.
- Kartuş, pikabın ses kalitesini doğrudan etkileyen ana parçasıdır. Yeni başlayanlar genellikle bunu plağın üzerinden geçen parça olarak algılarlar. Aslında kartuş, iğneyi içinde barındırır
6. Plak Matı:
- Tabla üzerine yerleştirilen ve plağı tutan ince bir materyaldir.
- Plak matı, titreşimleri azaltır ve daha temiz bir ses sağlar.
7. Pre-amplifikatör:
- İğneden gelen zayıf sinyalleri güçlendirerek, amplifikatöre veya hoparlörlere uygun hale getirir.
- Bazı modern plak çalarlar, dahili bir pre-amplifikatör içerirken, bazıları harici bir pre-amplifikatör gerektirir.
Pikabın en önemli parçalarını buraya kadar açıkladım. Bu kısımda yukarıda belirtmediğim pikaplarda bulunan diğer bazı parçaları şekil üzerinden açıklayalım.
1. Tabla (Platter)
2. Plak matı (Slipmat)
3. Karşı ağırlık (Counterweight): Karşı ağırlık, kolun sonunda ayarlanabilir bir ağırlıktır. İğnenin izleme kuvvetinin ayarlanmasına yardımcı olur. Doğru miktarda izleme kuvvetine sahip olmak ses kalitesi açısından önemlidir. Karşı ağırlık çok ağır ayarlanırsa iğne kaydı atlayabilir. Ancak çok hafif bir değere ayarlanırsa izleme kuvveti daha fazla olur ve plak zarar görebilir. İhtiyaç duyulan doğru kuvvet miktarını ölçmek için Stylus Kuvvet Ölçer'i kullanabilirsiniz .
4. Kaymayı önleyici (Anti-skate): Kaymayı önleyici, döner tablanın üzerinde bulunan bir kadrandır. Plak dönerken, kuvvet nedeniyle iğne mile (plakın merkezine) doğru çekilir. Kaymayı önleyici kadran, iğneyi oluğun ortasında tutmaya yardımcı olur, aksi takdirde ses bir hoparlörde diğerine göre daha yumuşak olacaktır. Düzgün ayarlanmazsa bir taraftaki oluklar diğerine göre daha hızlı aşınır.
5. İşaret kolu (Cue lever): İşaret kolu iğneyi plaktan yerleştirmek ve çıkarmak için kullanılır. Dikey olarak hareket eder ve dikkatli kullanılmalıdır.
6. Tone kolu (Tone arm)
7. Perde kontrolü (Pitch Control): Pitch kontrolü tablanın dönüş hızına ince ayar yapmak için kullanılır. +/- seçenekleri vardır ve yüzdesel olarak mevcuttur.
8. Kaide (Plinth): Kaide, vinil oynatıcının tabanıdır. Dönen motordan gelen titreşimi sönümlemek için ağır olacak şekilde tasarlanmıştır.
9. Kafa kabuğu (Headshell): Başlık, kolun ucunda kartuşun monte edildiği kısımdır. Kartuşu ve iğneyi kola bağlamak için kullanılır.
10. Flaş ışığı/ Kalem aydınlatıcı/ İşaret lambası (Strobe Light / Stylus Illuminator / Cueing lamp): Flaş ışığının temel amacı, loş ışıkta iğneyi işaret etmeye yardımcı olmaktır. Karanlık ve loş ışıklı odalarda çalan DJ'ler için genellikle faydalıdır. Bu genellikle en az kullanılan özelliklerden biridir.
11. Merkez mil (Center Spindle): Merkez mil, tablanın ortasındaki çıkıntılı kısımdır. Çalma sırasında plağı tutmak için kullanılır ve kaymasını önler.
12. Başlat/ Durdur (Start/Stop): Tabağın dönmesini başlatan ve durduran düğme.
13. Hız seçici (Speed selector): Hız seçici, tabağın dönüş hızını dakikadaki devir cinsinden belirler. Genellikle 33 rpm veya 45 rpm ve bazen 78 rpm'dir. Genellikle 7 inçlik plaklar 45 rpm'de, 12 inçlik plaklar ise 33 ⅓ rpm'de çalınır.
13. 45 rpm adaptörü (45 rpm adaptor): Bu bölüm 7 inç veya 45 rpm plakları çalarken kullanılır. Kayıttaki delik milden daha büyük olduğundan mile yerleştirilmesi gerekir.
15. Güç Açma / Kapama (Power On/Off): Oynatıcıyı açmak/kapatmak için güç düğmesi.
Sonuç
Pikap , müziği analog bir formatta dinlemenin benzersiz bir yolunu sunar. Manuel, otomatik, yarı otomatik ve DJ pikaplar gibi farklı çeşitleri, kullanıcıların ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre çeşitlilik gösterir. Tabla, motor, ton kolu, iğne, kartuş, plak matı ve pre-amplifikatör gibi bileşenler, pikabın doğru ve yüksek kaliteli bir şekilde çalışmasını sağlar. Pikapların bu bileşenleri ve çeşitleri hakkında bilgi sahibi olarak, kendinize en uygun pikabı seçebilir ve müziğin keyfini en iyi şekilde çıkarabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder